شيعه شناسی به رشته ای اطلاق می شود که به مطالعه شيعه به عنوان يک کل واقعی ميپردازد.
از نحوه شکل گيري آن در تاريخ، از کيفيت بسط و گسترش آن در جوامع مختلف، از وضعيت فعلي آن در جغرافيای مسکون، از اصول عقيدتی، آموزهها، آئينها، معارف، علوم و دانشهای اختصاصي آن بحث مي کند.
مطالعات مربوط به شيعه شناسي در قالب يک رشته مستقل دانشگاهي بين دو رشته الهيات و علوم اجتماعی، از سال ۱۳۸۰ بطور متمرکز در مرکز مطالعات و تحقيقات شيعه شناسي آغاز و اکنون در قالب موسسه ای علمی پژوهشی و غيرانتفاعي و مستقل با عنوان موسسه شيعه شناسي ادامه کار مي دهد.
در زمينه ضرورت مطالعات اين مؤسسه، بايد يادآور شد که علوم و معارف اسلامي شيعي از قبيل حديث، رجال، درايه، تفسير، فقه، اصول فقه، کلام، فلسفه، عرفان، تاريخ، مذاهب و فرق، و کتاب‌شناسي که در حوزه‌هاي علميه و يا دانشکده‌هاي إلاهيّات کشور درباره‌شان تحقيق و تفحّص صورت مي‌گيرد، يا معرفتي نظري و انتزاعي است، که ارتباطي با واقعيت‌هاي روزمره زندگي شيعيان ندارد، و يا اگر تجربي و واقعي است، مربوط به شيعيان گذشته و جوامع تاريخي است. اين دانش‌ها در هر صورت، به وضعيت جوامع و گروه‌هاي شيعي دنيا کاري ندارد. متأسفانه در شرايط کنوني، اين نقيصه را تنها مستشرقان پرکرده‌اند و در خصوص جوامع اسلامي و اجتماعات شيعي به دقت تحقيق و بررسي مي‌کنند، و هر سال کتاب‌ها و مقاله‌هاي متعددي در زمينه شيعيان ايران، عراق و بحرين و جاهاي ديگر منتشر مي‌کنند. اين تأسف هنگامي بيشتر مي‌شود که ما هم به عنوان محقق و عالم شيعي، به ناچار، به آمار و ارقام و نوشته‌ها و تحقيقات آن ها استناد کرده، ارجاع مي‌دهيم.
اين خلأ، يعني کمبود مطالعات آکادميک در زمينه جوامع و اجتماعات شيعي و بالتبع، فقدان مؤسسه و يا مرکزي که متولّي اين امر باشد، نقيصه‌اي است که ذهن جمعي و حافظه گروهي شيعه به‌شدت از آن متأثر است.
هيئت امناء:
متشکل از آقايان:
دکتر علي اکبر ولايتی (مشاور مقام معظم رهبری در امور بين الملل و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک)،
حجت الاسلام والمسلمين دکتر محمود تقی زاده داوری (استاد دانشگاه)،
حجت الاسلام والمسلمين وحيد احمدی (نماینده سابق مجلس شورای اسلامی)
