شيعه‌پژوهي و شيعه‌پژوهان انگليسي زبان:
يکي از بديع‌ترين آثار مؤسسه شيعه‌شناسي است و در نوع خود اثري بي‌نظير به شمار مي‌رود. در اين اثر سعي شده مجموعه‌اي از مراکز و شخصيت‌هاي انگليسي زبان که در حوزه شيعه‌شناسي فعاليت مي‌کنند معرفي شوند و برخي از آثار آنها نيز فهرست گردد. اين کتاب داراي ۹ فصل متنوع است که در اين ۹ فصل دانشگاه‌ها و مراکز علمي غرب که به کار شيعه‌شناسي مشغولند، کتاب‌ها و مقالات منتشر شده و پايان‌نامه‌هاي دفاع شده در ارتباط با تشيع، کنفرانس‌ها مربوط به حوزه مطالعاتي شيعي، شيعه‌پژوهان برجسته، دائرةالمعارف‌ها و مجله‌هاي مربوط به شيعه و تشيع، همينطور مراکز علمي و فرهنگي شيعيان در کشورهاي مختلف دنيا معرفي شده‌اند.
تاریخ حدیث شیعه:
منابع حدیثی شیعه را تا قرن پنجم بررسی می کند. در این كتاب، نحوۀ نگارش منابع حدیثی، اسامی آن ها، مؤلّفان و گردآورندگان مجموعه های حدیثی آمده بررسی شده است. در مجموع، از فضایی كه مجموعه‌های حدیثی شیعی در آن شكل گرفته، گزارشی مبسوط ارائه داده است.
دعا و نیایش:
این کتاب اثری است از آیة‌الله محمّد فاضل استرآبادی. ایشان در این اثر، مجموعه مباحث مربوط به دعا و نیایش را در چند فصل به تفصیل بیان کرده‌اند. فصل اول در باب فضیلت و فواید دعا است، فصل دوم در آداب دعا کننده، مباحث مربوط به آداب ظاهری و باطنی را پوشش می‌دهد. فصل سوم در آداب دعا، به زمان استجابت، حالات دعا کننده، و محتوای دعا و درخواست از خداوند پرداخته است. فصل چهارم آداب و رسوم دعا را بیان کرده است. فصل پنجم این کتاب نیز دربارۀ اندازۀ دعا کردن است. در انتها، خاتمه‌ای دربارۀ صلوات و بیان فواید آن آمده است.
نیایش عارفان:
کتاب نیایش عارفان شرحی است نوین بر دعای شریف « کمیل » که به قلم جناب آقای دکتر محمّد فنایی اشکوری نگارش یافته است. ایشان در این اثر، ابتدا اندکی در خصوص حقیقت دعا و نیایش توضیح داده و به اجمال، شخصیت کمیل بن زیاد را معرفی کرده است. سپس به شرح و تفصیل آموزه‌های اخلاقی شیعه، که در دعای کمیل مطرح شده، پرداخته و تک‌تک فرازهای دعای « کمیل » را بررسی کرده است. مطالعۀ این کتاب را به عموم محققان و به‌ویژه محققان عرصۀ اخلاق، عرفان و معنویت شیعی توصیه می‌کنیم.
سنّت عزاداری و منقبت خوانی در تاریخ شیعه امامیه:
این كتاب دارای دو مقاله با مقدّمه ای از دكتر محمود تقی زاده داوری است. در مقدّمۀ این كتاب آمده است: بدون تردید، شیعۀ امامیه را می توان عاطفی ترین فرقه اسلامی تلقّی نمود که عشق، ایثار، عاطفه و محبت سرشارش نسبت به پیامبر بزرگ؟ص؟ و خاندان پاك ایشان را همواره در طول تاریخ نمودار ساخته است. جلوه های این شور و شعف شدید نسبت به رهبران دینی را می توان در مراسم شب های قدر، عزاداری های محرّم و صفر، سوگواری های وفات پیامبر(ص) و حضرت فاطمه زهرا(س)، و جشن های مبعث و نیمه شعبان و غدیر مشاهده نمود. در واقع، می توان گفت شیعیان جماعتی هستند که با محبت به اولیای خدا، پیامبر خاتم و خاندان ایشان زنده اند و در این راه، بذل جان و مال می کنند. از جمله آیین های مذهبی شیعیان- صرف نظر از زبان، جغرافیا، نژاد و قومیت- پای بندی شدید آن ها به سنّت سوگواری سالار شهیدان و همچنین مدح و ثناخوانی در تمجید اهل بیت پیامبر و امامان شیعه است. کتاب حاضر از دو بخش تشکیل شده است: شیعۀ امامیه و عزاداری امام حسین(ع) از آغاز تا عصر صفوی، سنّت عزاداری حسینی، و منقبت خوانی در میان مسلمانان. این کتاب درصدد است سنّت عزاداری و منقبت خوانی در تاریخ شیعۀ امامیه را به صورتی جامع بررسی کند و به موضوعات مرتبط نیز بپردازد. برخی از موضوعات عبارتند از: عزاداری در سیرۀ رسول‌الله(ص)، امامان شیعه و عزاداری امام حسین(ع)، نگرش معصومان دربارۀ اهداف و کیفیت عزاداری، رعایت ضوابط دینی، تحوّلات عزاداری در عهد آل بویه، غزنویان و عزاداری سید الشهدا(ع)، عصر قاجاریه و رواج تعزیه، و عزاداری در قلمرو عثمانی و افغانستان و شمال آفریقا.
جهاد شیعه:
طایفۀ شیعه از طوایف بزرگ اسلامی است كه تأثیر چشم گیری بر جامعۀ اسلامی داشته است. این گروه، كه با محبت آل پیامبر(ص) متمایز شده اند، طی حركت تاریخی خود، با مراحل گوناگونی از سختی ها، اذیت ها، دشمنی ها، جنگ ها و جهادها مواجه بوده است. دكتر سمیره مختار اللیثی در پی آن است كه گزارشی از مجموعۀ این جهادها و مقاومت ها ارائه كند و كوشش ها و مجاهدت هایی را كه این گروه به خاطر دین داری خود متحمل شده اند توصیف کند. ایشان به همین منظور پنج بخش برای كتاب در نظر گرفته و در هر بخش فصولی گنجانده كه در ضمن آن ها، به مجموعه قیام ها و جهادهای شیعی پرداخته است. در بخش های اول و دوم، به موضع شیعیان نسبت به دولت های عبّاسی و نیز به مبارزات شیعیان زیدی و امامی، به ویژه در عصر منصور، پرداخته شده است. در بخش سوم، مبارزات شیعیان در عهد مهدی و هادی، و در فصل چهارم، مبارزات شیعیان در دورۀ هارون الرشید آمده است. در بخش آخر نیز مبارزات شیعیان در دوران مأمون و معتصم ذكر شده است.
دورۀ شکل‌گیری تشیّع دوازده امامی؛
گفتمان حدیثی میان قم و بغداد ترجمه‌ای است از کتابی با همین عنوان که پیش از این به زبان انگلیسی نوشته شده و به همّت مؤسسۀ شیعه‌شناسی به زبان فارسی ترجمه و نقد شده است. این کتاب از آن نظر دارای اهمیت است که جزو اولین آثاری به شمار می رود که منابع اولیۀ حدیثی شیعه را مطالعه و ارزیابی کرده است. آندرو جی. نیومن در این اثر خود، سه کتاب حدیثی المحاسن (احمد بن محمّد برقی، م ۲۷۴هجری)، بصائرالدرجات (محمّد بن حسن صفار قمی، م ۲۹۰ هجری) و الکافی (محمّد بن یعقوب کلینی، م ۳۲۹ هجری)، را به عنوان منابعی که در شکل‌گیری جامعۀ شیعی تأثیرگذار بوده اند مطالعه و بررسی کرده است.
او همچنین از وضعیت دو پایگاه مهم شیعه، یعنی بغداد و قم در زمان نگارش این متون نیز گزارشی ارائه و تلاش کرده است تا اثبات کند وضعیت فرهنگی این دو حوزه در جمع‌آوری احادیث اعتقادی شیعه (به ویژه احادیث مربوط به خداشناسی، امامت، شئؤن و مقامات ائمّۀ شیعه) تأثیرگذار بوده است. از آن رو که این اثر دارای ضعف هایی در ارائۀ برخی از گزارش ها بود، مؤسسۀ شیعه‌شناسی مقدّمه‌ای نسبتاً مفصّل برای آن تنظیم کرد و نقاط ضعف این اثر را در آن تذکر داد تا راه گشایی برای محققان باشد.
تصویر خانوادۀ پیامبر(ص) در دائرةالمعارف اسلام:
یکی از آثار مجموعه‌ای مؤسسه شیعه‌شناسی ترجمه و نقد و بررسی واژگان شیعی موجود در دائرةالمعارف اسلام، چاپ بریل هلند است. کتاب تصویر خانوادۀ پیامبر(ص) در دائرةالمعارف اسلام (ترجمه و نقد) پس از کتاب تصویر امامان شیعه در دائرةالمعارف اسلام، دومین کتاب از این مجموعه است. در این کتاب، مدخل‌های مربوط به افراد خانواده پیامبر(ص) (اعم از همسران، فرزندان، والدین، دایه، اجداد و عموها) از دائرةالمعارف اسلام ترجمه و نقد شده است.
این کتاب دارای سه بخش است که در بخش اول، ترجمۀ مدخل‌های مربوط به همسران پیامبر(ص) ذکر و سپس نقد و بررسی شده است. در بخش دوم، ترجمۀ مدخل‌های مربوط به فرزندان پیامبر(ص) به همراه نقد و بررسی آن ها آمده، و در بخش سوم نیز ترجمه و نقد و بررسی مدخل‌های مربوط به سایر اعضای خانواده ایشان قرار گرفته است. ترجمه‌های موجود در کتاب تصویر خانوادۀ پیامبر؟ص؟ کاری است از بخش ترجمۀ مؤسسه شیعه شناسی و نقد و بررسی‌ها نیز توسط سه تن از محققان بخش پژوهش انجام شده است.
تصویر حضرت محمّد(ص) و حضرت زهرا(س) در دائرة المعارف اسلام:
مؤسسه شیعه شناسی چندین سال است که به صورت مدام و مستمر به ترجمه، نقد و بررسی واژگان شیعی دایرة المعارف اسلام چاپ لیدن هلند مشغول است. کتاب های تصویر امامان شیعه و تصویر خانواده پیامبر (جلد اول و دوم) این مجموعه را تشکیل می دهند. کتاب تصویر حضرت محمّد(ص) و حضرت زهرا(س) در دائرة المعارف اسلام (ترجمه و نقد)، سومین کتاب از این مجموعه است که ترجمه، نقد و بررسی دو مدخل «محمّد(ص)» و «فاطمه(س)» از دایرة المعارف اسلام به شمار می رود.
این نقادی عمدتاً ناظر به کاستی های مرتبط به روش نگارش مدخل هاست. مدخل های مزبور غیر از نقدهای روشی، کاستی ها و کمبودهای فراوانی دارد که باید در اثری دیگر به تفصیل به آن پرداخت و کژی ها و لغزش هایی را که بر قلم نویسندگان وارد آمده است، اصلاح نمود. نقد هر دو مدخل به قلم سرکار خانم دکتر فاطمه جان احمدی نگاشته شده است.
تصویر امامان شیعه در دائرة المعارف اسلام:
آموزۀ «امامت» از مهم ترین آموزه های شیعی است كه از جهات متفاوتی قابل مطالعه و بررسی است. دائرة المعارف اسلام چاپ لیدن هلند از مهم ترین دائرة المعارف هایی است كه کوشیده اسلام را معرفی کند. كتاب تصویر امامان شیعه در دائرة المعارف اسلام ترجمه و نقدی است از دوازده مدخل مربوط به ائمّۀ دوازده گانۀ شیعیان. این دوازده مدخل توسط برخی از مستشرقان و اسلام شناسان غربی به نگارش درآمده و در دائرة المعارف اسلام به انتشار رسیده است. این دوازده مدخل پس از ترجمه توسط مؤسسه شیعه شناسی، به دست برخی از محققان عرصه تاریخ اسلام به نقد كشیده شده كه مجموعۀ دوازده ترجمه و دوازده نقد و بررسی، كتاب تصویر امامان شیعه در دائرة المعارف اسلام را شكل داده است. این كتاب اولین اثر از مجموعه آثاری است كه قصد دارد مدخل های مربوط به شیعه را در دائرة المعارف اسلام نقد و بررسی نماید.
تصویر شیعه در دائرةالمعارف امریكانا:
دائرةالمعارف امریكانا قدیمی ترین دائرة المعارف انگلیسی زبان جهان بوده و به همین لحاظ، از اعتبار و اشتهار ویژه ای برخوردار است. در این دائرة المعارف ۹۳ مدخل مربوط به شیعه بوده كه از این تعداد ۶۷ مقالۀ آن نقد شده است. نقدها برای ارسال به بنیاد دائرةالمعارف امریكانا به زبان انگلیسی نیز ترجمه شده‌است. مؤسسه شیعه شناسی در آینده ای نزدیك، قصد دارد این كتاب را با تجدید نظر اساسی در نقدنویسی آن، مجدداً به چاپ برساند.
